Belki de en çok yanlış anlaşılan ve kullanılan konulardan biri arka frendir. Arka fren bir çok fonksiyon için kullanılabilen bir mekanizmadır. Bazıları arka freni hiç kullanmazken bazıları da fazla kullanırlar. İdeal olan bu iki aşırı tutumun ortalarında bir yerde olmalıdır. Durmak açısından az bir kontrolü olan arka fren hassas bir tarzda size birçok avantajlar sağlar.
Bu hassas kullanım avantajlarını edinmek için önce arka freninizin tutuş şeklini, sertliğini veya yumuşaklığını iyi tanımış olmalısınız. Yine ağırlık transferinden ne kadar etkilendiğini de bilmek durumundasınız. Önce freninizin çalıştığından ve doğru ayarlanmış olduğundan emin olunuz. Fren pedalı ile ayağınızın altında rahat bir sürüş pozisyonunda oturtuyorken birkaç milimetre, açıklık olmalıdır. Bu ayağınızın farkında olmadan frene basar durumda kalmasını engelleyeceği gibi diğer taraftan kolay erişimini sağlar. Boş bir park yerinde sadece arka freni kullanmayı talim ediniz. Şayet teker kilitlenirse motosiklet durana kadar bırakmayınız(kilitli kalsın). Freni kayarken bırakırsanız-genellikle ön ve arka teker bir hat üzerinde değildir- motor sizi hızla yere vurabilir. Bu, sadece arka fren talimini hem debriyaj çekiliyken ve hem de bırakılı iken yapınız. Debriyaj bırakılıyken ve motor tekeri iterken kontrol daha fazla olur ve kilitlenme-kayma riski daha azdır. Arkanın nasıl çöktüğüne dikkat edin. Frenler sıkılıyken swingarmın geometrisi motoru aşağı çeker.
Şimdi eşitliğe birde ön freni ekleyelim, burada göreceksiniz ki ne kadar fazla ön fren uygularsanız o kadar arka frenin kontrolü zorlaşmaktadır. Arkanın kilitlenmesi bu durumda daha kolay olacaktır çünkü öne doğru olan ağırlık transferi arka teker üzerindeki yükü azaltacaktır. Bazı yarışçılar arkayı hiç kullanmaz öyle ki arka havadadır çoğu zaman ve tabi arka fren etkisizidir bu durumda. Caddelerdeki temel duruşlarda ise ön fren ağırlıklı olarak arka frende birlikte kullanılır. Arka freni hafifçe kullanmak çekim merkezini aşağı indirir, duruma bir denge getirir ve sizin panik duruşlarınızda frenlemenizi daha sert yapabilmenizi sağlar. Durum uygunsa arka frene ön oturmadan önce yarım saniye kadar dokunmak işlemi daha düzgün yapacaktır.
Kendinizi geniş bir dönüş yaparken süratiniz biraz fazla yada kapanan bir dönüşte buldunuz diyelim. Gazı kapamak ve ön freni uygulamak önü çok kolay yükleyecektir, muhtemelen yüklenme lastiğin yeri tutma gücünü aşacak ve kaza olacaktır. Halbuki aynı durumda gazı bir kararda tutup küçük bir miktar arka frene basmak yeterli sürati kesecek ve hattınızı kapatmanıza yardım edecektir. Arka fren, hızınızı ayarlamakta gazdan ve/veya ön frenden daha iyidir. Debriyaj bırakılmış ve gaz sabit tutulu sadece pedalla çok fazla kontrolünüz olduğunu göreceksiniz. Bu durum bilhassa yokuş aşağı dönüşlerde etkindir. Yokuş aşağı dönüşlerde gazın hafifçe muhafaza edilmesi bile motorun hızlanmasına sebep olacaktır. Arka fren kolayca bu durumu kontrol altına alır ve sizin önün aşırı yüklenmesini önlemede gazı rahat kullanmanızı sağlar.
İlave olarak yukarıdaki teknik biçimsiz gaz tepkilerini veya motor frenini minimuma indirir. Şayet hızınızı gaz ile ayarlamıyorsanız her iki özellik içinde endişe etmenize gerek kalmaz. Bu durum sizin dönüş süratinize ya da dönüş diğer yarısında ne olduğuna daha fazla zihinsel yoğunlaşmanızı sağlar. Tüm bu durumlar içinde dikkate alınması gereken bir şey, gazı iyice açmak fakat frenlemeyi de devam ettirmenin fren balatalarını hızla tüketeceği ve size freni bıraktığınızda ileri doğru bir sıçrama yaptıracağıdır.
Genelde yol tutumu ne kadar az ise arka fren o oranda fazla kullanılmalıdır. Kaygan bir zeminde ön fren çok çabuk kilitlenecektir, ağırlığın öne aktarım hızı yetersiz kalacaktır. Buna karşın ise arka tekerde ağırlık daha fazla kalacaktır ve buda yol tutumu demektir. Bu yol tutumunu kendi avantajınıza kullanmalısınız. Bütünde ise arka frende ıslak zeminde ön fren gibi çabuk kilitleyecektir. Bu sebeple kuru zemine kıyasla ıslak zeminde daha az frenleme gücünüz olduğunu unutmayın.
Son olarak yokuş aşağı dönüşlere girişler daha çok bilinmeyen durumları ortaya koyar. Yokuş aşağı sürüşlerde ön tekere normalden daha fazla bir ağırlık transferi olur. Bu arka freni daha az faydalı bir duruma sokar. Fakat diğer taraftan bu durum size ilave bir kararlılık sunacak yerdir. Bu durumun içine biraz arka freni sokmak yokuş aşağı giden motorun hareketlerinde, ön frenden biraz fedakârlık edip arka freni daha fazla kullanmanız gerektiğinde sizin lehinize bir durum yaratacaktır. Burada sizin ve motorunuzun lehinize olabilecek durumları talimler yaparak deneyin.
Çok önemli bir nokta; çok fazla zihinsel yoğunlaşma istiyor ya da kilitlerim düşüncesiyle arka freni ihmal etmeyin. Arka freni doğru kullanmak talim ister fakat bir gün bu talimler olumlu sonuçlarını verecektir. Sadece arka frene aşırı bel bağlamayınız ama hız ayarlamaya ve şasenin dengesine katkısı olduğunu sadece duruş için kullanılan bir alet olmadığını da bilin.
Çeviri kaynağı: www.sportrider.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder